Najczęstsze błędy przy doborze rękawic ochronnych i jak ich unikać

Rękawice ochronne są jednym z najważniejszych elementów wyposażenia pracownika, chroniąc dłonie przed urazami, jak przecięcie, oparzenie, działanie substancji chemicznych, skrajne temperatury oraz mikrourazy, które mogą powodować powikłania. W wielu branżach ich stosowanie jest nie tylko zalecane, ale obowiązkowe zgodnie z przepisami BHP. Jest tu jednak pewien „haczyk”. Otóż nawet najlepsze rękawice nie spełnią swojej funkcji, jeśli zostaną niewłaściwie dobrane, a zaskakująco często to właśnie błędy przy ich wyborze prowadzą do urazów, dyskomfortu i obniżenia efektywności pracy. Jakie są więc najczęstsze pomyłki w doborze rękawic ochronnych i jak ich skutecznie unikać? Podpowiadamy.

Czy warto wybierać rękawice uniwersalne?

Wybór uniwersalnych modeli rękawic ochronnych do każdego rodzaju pracy to jeden z najbardziej powszechnych błędów, ponieważ wielu pracodawców czy pracowników wybiera rękawice, które w ich odczuciu powinny sprawdzić się wszędzie, w każdym typie pracy. Tymczasem nie istnieją rękawice uniwersalne, które sprawdzą się w każdej branży, przy dowolnym typie pracy. Każdy bowiem rodzaj zagrożenia na danym stanowisku pracy wymaga innej ochrony. Przykładowo, w pracy, gdzie dochodzi do kontaktu z chemikaliami niezbędne są rękawice z neoprenu, nitrylu lub lateksu, a do tej z ostrymi elementami z kolei rękawice ochronne antyprzecięciowe, wykonane ze specjalnych włókien, jak HPPE lub Kevlar. Spawacze zaś muszą zostać wyposażeni w rękawice odporne na wysoką temperaturę oraz iskry, a monterzy różnego typu – w modele cienkie, elastyczne i zapewniające precyzję chwytu. Najlepiej, dla uniknięcia błędów, przeanalizować rodzaj zagrożeń na danym stanowisku pracy i wybrać rękawice oznaczone odpowiednimi normami.

Jak niewłaściwy rozmiar rękawic wpływa na ich funkcje ochronne?

Niedopasowany rozmiar to duży problem dla pracownika, ponieważ takie rękawice ani nie zapewniają właściwej ochrony dłoni, ani też nie są wygodne w użytkowaniu. Te zbyt duże zsuwają się z dłoni, zmniejszają precyzję manualną, a za to zwiększają ryzyko zaczepienia np. o maszyny. Z kolei modele zbyt małe ograniczają ruchy, powodują ucisk i szybsze zmęczenie dłoni, a przy tym w obu tych wariantach skuteczność ochrony znacząco spada. Zatem należy dobrać rękawice ochronne kierując się obwodem i długością dłoni. Producenci oferują szeroką rozmiarówkę (zazwyczaj w zakresie od 6 do 11), a do tego wiele modeli posiada elastyczne ściągacze, które pomagają lepiej dopasować rękawicę do dłoni.

Jak na ochronę wpływa niewłaściwy dobór typu rękawic do środowiska pracy?

Ignorowanie środowiska pracy to duży problem w przypadku rękawic ochronnych. Dzieje się tak, ponieważ np. rękawice antyprzecięciowe ochronne mogą sprawdzić się dobrze w magazynie, ale przykładowo w środowisku z olejami, smarami czy wilgocią tracą przyczepność i powodują zagrożenie. Z kolei rękawice ochronne skórzane nie sprawdzą się przy kontakcie z chemikaliami. Zatem dobierając rękawice ochronne trzeba mieć na uwadze warunki, jakie panują w naszym otoczeniu, a mianowicie temperatura, wilgotność, obecność substancji żrących, środków chemicznych czy tłustych powierzchni. Natomiast, jeśli praca odbywa się w zmiennych warunkach, warto rozważyć zastosowanie rękawic hybrydowych, które np. są wyposażone w powłokę nitrylową o mikroporowatej strukturze, łączącą odporność z wentylacją.

Czy konieczna jest znajomość norm i oznaczeń na rękawicach?

Jak najbardziej tak, ponieważ rękawice ochronne podlegają wielu normom europejskim, które precyzują ich właściwości. Tymczasem wybierając produkty bez odpowiednich certyfikatów, nie mamy gwarancji realnej ochrony. Wśród norm dotyczących odzieży ochronnej, najważniejsze to EN 388 określająca odporność mechaniczną, czyli na ścieranie, przecięcie, rozdarcie czy przebicie), EN 407 regulująca kwestie odporności na wysoką temperaturę i ogień, EN 374 mówiąca o ochronie przed chemikaliami i mikroorganizmami czy EN 511 określająca odporność na zimno. Aby uniknąć błędnego doboru typu rękawic ochronnych zawsze należy sprawdzać oznaczenia na opakowaniu lub metce, które powinny być widoczne i czytelne, jak również wybierać rękawice z deklaracją zgodności CE oraz kartą produktu od renomowanego producenta.

Jakie jeszcze błędy są popełniane przy doborze rękawic ochronnych?

Problem stanowi tu także zbyt rzadkie wymienianie rękawic na nowe. Wielu pracowników używa tej samej pary rękawic przez tygodnie, a nawet miesiące, tymczasem, wraz z upływem czasu, materiał traci swoje właściwości ochronne na skutek przetarć, mikropęknięć, rozciągnięcia czy zabrudzenia. To zaś może spowodować, że rękawice w ogóle przestaną pełnić funkcje ochronne. Ważne jest więc regularne kontrolowanie stanu rękawic i wymienianie ich niezwłocznie po zidentyfikowaniu uszkodzeń.

Ochrona jest bardzo ważna, jednak przy tym nie można zapominać o ergonomii i komforcie użytkowania. Oczywiście rękawice mają chronić, jednak nie mogą przy tym utrudniać pracy. Zbyt grube lub sztywne modele powodują szybsze zmęczenie, spadek precyzji, a nawet odparzenia skóry, co powoduje, że pracownik w ogóle przestaje ich używać, a to sprowadza ochronę do zera. Warto więc stawiać na nowoczesne, ergonomiczne rozwiązania, jak rękawice z bezszwową konstrukcją, elastycznym mankietem i wykonane z oddychającej tkaniny, takiej jak nylon czy spandex. Dla poprawy komfortu w długotrwałej pracy w rękawicach ochronnych można też wybierać modele z powłoką mikroporowatą, ponieważ odprowadzają one wilgoć i zapobiegają przegrzewaniu dłoni.

Warto też pamiętać, że nawet najlepiej dobrane rękawice nie zapewnią bezpieczeństwa, jeśli pracownicy nie wiedzą, jak ich prawidłowo używać. Częsty błąd to zakładanie rękawic ochronnych do zadań, które tego nie wymagają bądź też ich niewłaściwe ściąganie, prowadzące do kontaktu z niebezpiecznymi substancjami. Aby uniknąć tego typu błędów, pracodawca powinien wdrażać regularne szkolenia BHP, obejmujące zasady doboru, użytkowania i konserwacji rękawic ochronnych.

Zawsze trzeba mieć na uwadze to, że dobór odpowiednich rękawic ochronnych to nie tylko kwestia przepisów BHP, ale przede wszystkim realnego bezpieczeństwa i komfortu pracy. Właściwie dobrane rękawice bowiem zwiększają ochronę i efektywność, zmniejszają ryzyko wypadków, a także poprawiają komfort i wydajność pracowników.